i psychosomatycznych
i tożsamościowych
Psychoterapia zaburzeń nerwicowych i psychosomatycznych
Pacjent z zaburzeniami nerwicowymi i psychosomatycznymi podejmując psychoterapię zaczyna szerzej spostrzegać i rozumieć przyczyny oraz mechanizm pojawiania się objawów, a przede wszystkim zdobywa umiejętność wpływu i radzenia sobie z dolegliwościami.
Objawy powodują u pacjenta złe samopoczucie lub osłabienie funkcjonowania. Wśród często występujących objawów można wymienić napięciowe bóle, np. kręgosłupa, głowy, ból żołądka, serca, zawroty głowy, drżenie kończyn, kołatanie serca, nagłe uderzenie gorąca itp.
W procesie psychoterapii wypracowuje się z pacjentem umiejętność rozumienia zależności pomiędzy sferą emocjonalną, a nasilaniem się dolegliwości o charakterze nerwicowym czy psychosomatycznym. Na przykład przeżywaniem napięć z powodu stresu, frustracji, innymi nieuświadamianymi emocjami.
W podejściu ericksonowskim proces leczenia jest drogą do zdobywania nowych doświadczeń rozwojowych i umiejętności radzenia sobie z objawami dzięki pracy na zasobach i wydobyciu wspierającego potencjału.
Psychoterapia zaburzeń lękowych, fobii i zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych
Podstawą psychoterapii zaburzeń lękowych jest nawiązanie relacji psychoterapeutycznej z pacjentem. Przymierze terapeutyczne jest podstawowym czynnikiem leczącym i daje gwarancję poczucia bezpieczeństwa w procesie psychoterapii. W naszym podejściu integracyjnym odwołujemy się głównie do założeń systemowych i ericksonowskich, na których gruncie wypracowane są metody radzenia sobie z lękiem
Podejście ericksonowskie jest nastawione na zrozumienie pacjenta i „dostrojenie” się psychoterapeuty do poziomu „cierpienia“ osoby przeżywającej lęk. Psychoterapeuta podejmuje próbę zrozumienia powagi sytuacji pacjenta, związanej z „irracjonalnym lękiem“, przeżywanym w kategoriach utraty poczucia bezpieczeństwa (tak, jakby „walił się grunt pod nogami”).
Zgodnie z podejściem systemowym, objawy mogą pełnić bardzo ważną funkcję, np. mogą w kontekście relacji pomagać w rozwiązywaniu konfliktów rodzinnych. Lęk może „zatrzymywać” stającego u progu dorosłości młodego człowieka i pomagać mu rozwiązywać wewnętrzny dylemat, zatrzymując daną osobę w jej dalszym rozwoju i chroniąc przed ryzykiem „bycia nielojalną” wobec systemu rodzinnego.
Proces leczenia skomplikowanych i zróżnicowanych zaburzeń lękowych jest drogą do zdobywania doświadczeń rozwojowych, odkrywania swoich własnych umiejętności radzenia sobie z lękami, dzięki pracy na zasobach i wydobyciu wspierającego, wewnętrznego potencjału.
Psychoterapeuta wraz z pacjentem, którego „lęk przyprowadził do terapii”, poszukuje strategicznych sposobów radzenia sobie z objawami lęku, najpierw na poziomie ciała, czyli fizjologii.
Pacjent uczy się inaczej niż dotąd znosić dyskomfort, zaczyna na poziomie świadomym i nieświadomym odbierać „sygnały lęku” nie jako stany zagrożenia, tylko jako przejawy zachwiania równowagi, czy dysharmonii emocjonalnej.Lęk nabiera innego znaczenia w kontekście rodzinnym,systemowym.
Odkrywanie znaczenia lęku w procesie psychoterapii wymaga czasami przerobienia trudnych doświadczeń utraty bezpieczeństwa, np. odrzucenia, czy innych traumatycznych wydarzeń z życia pacjenta i jego rodziny.
Psychoterapia par i małżeństw
Elżbieta Czapiewska-Zejden od wielu lat specjalizuje się i prowadzi szkolenia z psychoterapii par i małżeństw.
Bazuje na doświadczeniach znanych na świecie terapeutów zajmujących się tą problematyką,
takich jak Cloe Madaness, J.J Gottman.
Psychoterapia strategiczna jest integracyjnym
podejściem, które znajduje zastosowanie w terapii par.
- Ogólne założenia terapii strategicznej:
- - terapeuta inicjuje to, co dzieje się w jej trakcie
- - szczegółowo planuje podejście do każdego problemu
- - rozpoznaje problemy możliwe do rozwiązania
- - określa cele
- - planuje prowadzące do nich interwencje
- - analizuje reakcje pacjentów
- - koryguje swe działania
- - bada czy terapia jest skuteczna (na podstawie literatury Jay Haley)
Celem terapii par i małżeństw jest:
- - pomoc w przezwyciężaniu kryzysów i konfliktów w parach
- - nowe, konstruktywne spojrzenie na problemy
- - poszukiwanie możliwości lepszego - obustronnego zaspokajania potrzeb we wzajemnych relacjach
oraz większa harmonia w codziennym życiu
Psychoterapia zaburzeń afektywnych dwubiegunowych.
Psychoterapia pacjenta zgłaszającego się z zaburzeniem afektywnym dwubiegunowym (tzw. ChaD) wymaga często współpracy z lekarzem psychiatrą. Podstawą leczenia jest farmakoterapia, która ma na celu wyrównanie nastroju. Psychoterapia jest bardzo ważnym elementem całościowego leczenia w podejściu klinicznym.
- Specyfika psychoterapii w odniesieniu się do osoby cierpiącej z powodu wahań nastroju jest:
- - psychoedukacja czyli uzupełnienie wiedzy na temat przebiegu zdiagnozowanej choroby
- - możliwość zapoznania się i wypracowania praktycznych umiejętności, jak rozpoznawać i radzić sobie ze zmiennością nastrojów; jak wypracować w procesie psychoterapii strategiczne metody wpływu na złagodzenie objawów i zapobieganie nawrotom faz choroby (profilaktyka nawrotów)
- - udzielanie indywidualnego wsparcia w przypadku nawrotów, zwłaszcza stanów depresyjnych
- - pomoc w poprawieniu funkcjonowania w podstawowych rolach i relacjach
- - włączenie rodziny do współpracy w procesie leczenia
Zalecana literatura psychoedukacyjna:
M. Raminez Basco „Zaburzenia afektywne dwubiegunowe dla pacjentów i ich rodzin”
Jest to podręcznik zawierający informacje i wskazówki pomocne w wypracowaniu wpływu na przebieg faz choroby oraz na zmniejszenie objawów i wczesne rozpoznanie nawrotów fazy maniakalnej, hipomaniakalnej i depresyjnej.
Psychoterapia kryzysów egzystencjalnych i tożsamościowych
Obejmują pogłębioną pracę nad emocjonalnymi skutkami zaburzeń o charakterze depresyjnym, lękowym lub adaptacyjnym. Kryzysy egzystencjalne mogą dotyczyć różnych etapów rozwojowych w życiu, m.in. utraty lub zmiany pracy, utraty ważnej osoby, bycie w trudnym związku.